środa, 18 maja 2016

rytuał zasypiania dla niemowlęcia



 

Elementy przykladowego rytuału zasypiania:

1. Scenografia:
Usuń dziecko z pomieszczenia, w którym dużo się dzieje (do jego pokoiku, jeśli posiada). Zasłoń zasłony ( w dzień nie rób całkowitej ciemności, niech się nauczy, że to innego rodzaju drzemka niż w nocy). Puść spokojną muzykę, jeśli lubi lub "biały szum". lecz nie za długo (tutaj najnowsze info o szumach)

2. Spowijanie - niektórym dzieciom pozwala się wyciszyć, ale temat jest kontrowersyjny, wazne najnowsze informacje o spowijaniu: tutaj -> pamietaj o zwiekszonym ryzyku SIDS!

Zawijanie dziecka - film.


3. Siedzenie. 

Usiądź z dzieckiem w ciszy, np. stosując pozycję pionową, z główką wtuloną w twoją szyję lub ramię, by zablokować też bodźce wizualne. Można spróbować bez kołysania - bo to również może stymulować, ale oceń co woli twoje dziecko. Po jakimś czasie powinnaś poczuć, jak ciałko dziecka się odpręża.  O kołysaniu: tutaj oraz tutaj
Przed odłożeniem powiedz np "Teraz idziesz spać", wkrótce wyczuje o co chodzi, mimo iż nie rozumie jeszcze słów.

4. Poklepywanie "cicho-sza" ( wiek do 3-4 miesięcy) - sposób na zbyt łatwe rozbudzanie się

Jeśli dziecko jest marudne, rozbudza się, gdy tylko próbujesz je odłożyć, prawdopodobnie jest gotowe do snu, ale potrzebuje interwencji fizycznej do wyciszenia się albo po prostu potrzebuje twojej bliskości. Możesz spróbować takiej techniki:
Dziecko leżące na boku poklepujesz po środku pleców jednocześnie szepcząc koło ucha "cśśśśś" (ciche szumienie). W tym wieku niemowlę nie jest w stanie skupić się wielu bodźcach naraz -  dotykowych i słuchowych i płakaniu jednocześnie, dlatego przestaje.  Poklepuj jeszcze z 7 minut od ponownego zaśnięcia, powoli zwalniając.

Jeśli poklepywanie nie pomaga, weź dziecko na ręce i dalej poklepuj. Uspokojone odłóż i zostań przy nim. Zostając przy nim, masz pewność, że gdy się obudzi, będzie od razu czuło się bezpiecznie, bo znów będziesz klepać je i szeptać. Bywa, że dziecko jest "nieodkładalne", poszukaj informacji o Rodzicielstwie Bliskości oraz High Need Babies. Zawsze odpowiadaj na potrzeby dziecka!

5. Ponieś - Połóż (powyżej 4 miesiąca).

Ta metoda jest podobna do poprzedniej, ale jest dla starszych dzieci, na które już poklepywanie nie działa albo wręcz ma przeciwne skutki. Tak jak poprzednia, pomaga wydłużyć drzemkę, jeśli dziecko nagle się wybudza. A także pomaga odzwyczaić się od "rekwizytów",  jeśli dziecko uzależniło się od zasypiania z czymś - np z piersią, z kołysaniem i chodzeniem po pokoju itd.

Spróbuj położyć dziecku dłoń na plecach aż zapadnie znów w sen, ale jeśli to nie działa, podnieś dziecko i przytulaj. Uspokajaj słownie "Czas spać, po prostu idziesz spać teraz, jestem przy tobie".   Kiedyś zacznie kojarzyć  te wypowiadane kojącym głosem słowa z zasypianiem , za jakiś czas być może wystarczą tylko one, aby dziecko wróciło do spania. Twój głos naprawdę ma wielką moc dawania poczucia bezpieczeństwa maluchowi.

Trzeba być czujnym - czasem rozbudzanie się jest oznaką jakiegoś problemu - bólu, dyskomfortu (mokra pieluszka, itd), albo po prostu głodu.  


Jeśli nerwy Cię roznoszą, ponieważ maluch co chwilę się budzi - poproś kogoś o pomoc, niech chwilę zajmie się dzieckiem. Nie jesteś przecież robocopem, masz prawo być wyczerpana, a bycie budzoną przez dziecko w środku nocy to dla niektórych prawie jak tortury.
Jeśli nie masz nikogo do pomocy, wyjdź na chwilę do innego pokoju i odetchnij. Niestety, najwięcej agresji wobec niemowląt zdarza się właśnie z powodu nocnego nieutulonego płaczu -  matki mogą działać w amoku z powodu chronicznego niewyspania. Dlatego ważne jest, żebyś dbała o siebie, odsypiała kiedy możesz, zbierała energię dla swojego maluszka. Nie robi ci na złość, nie dając się uspać, po prostu cię potrzebuje.

Czasem współspanie jest najlepszym wyborem - poczytaj o korzyściach np. tutaj  lub tutaj

Jak pisze w powyższym artykule psycholog Magdalena Komsta: "Niektóre dzieci czują się bezpiecznie śpiąc samotnie w łóżeczku, natomiast bardzo wiele, wzorem innych ssaków, przez długi czas będzie potrzebowało fizycznej bliskości rodzica. Bliski kontakt między niemowlakiem a opiekunem, także w nocy, jest kluczowy ze względu na fizjologię. Współspanie skraca czas spędzony na nocnym płaczu, poprawia regulację temperatury, pracy serca i układu oddechowego malucha, reguluje poziomy hormonów i kształtowanie się połączeń między komórkami nerwowymi "

Najczęstsze problemy z niemowlęciem


Typowe problemy, które przytrafiają się w pierwszych  miesiącach życia :


  • Po jedzeniu od razu zasypia: jeśli to wcześniak lub urodziło się z wagą poniżej 3 kg , nie ma co go wybudzać. Musi częściej jeść (np co 2 godz, a nie 3).
  • Zasypia w trakcie jedzenia , a godzinę później znów jest głodne: zdarza się tak samo jak powyżej u wcześniaków, dzieci z niską wagą lub po prostu śpiochów. Masuj dłonie, podnieś na chwilę poziomo, mów do niego, zmień pieluszkę. Wykonuj ruchy okrężne jego rączkami, nóżkami. Rób tak przez 10 - 15 min (oksytocyna opuści  jego organizm) i dopiero wtedy pozwól mu zasnąć, jeśli nie chce kontynuować karmienia. Sprawdź też, czy dobrze przystawiasz dziecko do piersi. 
  •  Płacze i marudzi, więc przystawiam do piersi, myśląc, że jest głodny, ale je tylko chwilę. - być może maluch ma większą potrzebę ssania, więc wykorzystuje pierś/butelkę jako smoczek. Między karmieniami używaj smoczka, by uspokoić dziecko (jeśli wsadziłaś smoczek i go nie odrzuciło, prawdopodobnie wcale nie było głodne, chciało tylko possać). Smoczek jest zdrowszy niż ssanie kciuka -u niektórych dzieci po prostu będzie potrzebny, by nie wisialy na piersi cały dzień, Poza tym dziecko może zamieniać się w "przekąsacza" - jeśli dziecko o normalnej wadze nie umie wytrzymać bez jedzenia 2,5 godz lub karmione wczesniej wypija bardzo mało lub krótko (poniżej 10 min), prawdopodobnie wyrabia sobie nawyk przekąsania. Sprawdź laktację, jeśli karmisz piersią. Dopilnuj, żeby karmić długo jedną piersią, wtedy dziecko otrzymuje bardziej tłuste mleko. Jeśli dziecko zaczyna płakać po 2 godz od jedzenia, spróbuj dać mu smoczek. Jeśli dalej jest niespokojne, po prostu nakarm.
  •  Moje niemowlę nie śpi regularnie - być może jest przeciążone nadmiarem zajęć lub bodźców. Powinnaś zacząć rytuał zasypiania od razu, gdy zobaczysz objawy senności (ziewanie, tarcie oczek). Dziecko takie często zaśnie a po 10 min obudzi się znów, z powodu nadmiaru bodźców. Nie dostarczaj zbyt dużo rozrywki (lub glosnych dzwiekow z tv) tuż przed snem. Niestety oglądanie TV przy dziecku też może na to wpłynąć. Dziecko "przetrzymane" gdy było śpiące ma później trudność z zaśnięciem. Potrzebuje 2krotnie więcej czasu na to. Po zaśnięciu gwałtowne wzdrygnięcie budzi je z powrotem. Zostań z dzieckiem 10 min po odłożeniu do łóżeczka. Być może chodzi o zakłócenia rozwojowe - dziecko dokonało jakichś postępów w rozwoju.
  • Brak wyciszenia- większość dzieci nie zaśnie tak po prostu wrzucone do łóżeczka. Potrzeba mu przejścia, rytuału i poczucia bezpieczeństwa. Machające nóżki i rączki , których dziecko nie kontroluje, również sprawiają, że nie może zasnąć lub się rozbudza. Ciasne zawijane w kocyk jest przydatne (do 4 miesiąca lub dłużej, jeśli dziecko jest wrażliwcem), choć pojawiają się głosy przeciwko spowijaniu.
  • Dziecko świetnie śpi w dzień, ale często budzi się w nocy -  być może zamieniło sobie dzień  z nocą, a drzemki za dnia zabierają mu sen w nocy. Warto spróbować w dzień nie zasłaniać zasłon - pozwolić na dopływ światła. Niemowlę musi się nauczyć różnicy dnia z nocą. Śpiącego malucha można spróbować delitkatnie rozbudzić, np. masując rączki 

Prosty plan obsługi niemowlaka

Poniższe wskazówki pochodzą z książki Tracy Hogg "Zaklinaczka dzieci" - wielu oskarża autorkę o bycie "treserką dzieci", w sprzeczności z ideami rodzicielstwa bliskości czy zaleceniami opieki nad tzw. high need babies (wysoko wymagające dzieci). Natomiast sam plan, który autorka proponuje,   ułatwia życie rodzicom. Nie trzeba się do niego stosować idealnie, a jedynie traktować jako odniesienie.  Ważne jest pamiętać, że dzieci ciągle się zmieniają, każde jest różne, a także nie jest robotem chodzącym jak w zegarku, więc taki plan jest tylko pomocą w zorganizowaniu się, a nie sztywnymi ramami. Nie raz będą dni, kiedy wszystko idzie na opak..

Plan "PROSTE":

Posiłek
ROzrywka
Sen
TEraz czas dla ciebie (na początku przygody z macierzyństwem oznacza to odsypianie)

Dzięki tak oczywistemu wydawałoby się planowi, możemy zgadywać, dlaczego nasze dziecko właśnie płacze/

 Choć autorka podaje orientacyjne godziny w rozkładzie dnia przeznaczone na każdy z powyższych elementów , ważniejsze jest po prostu powtarzanie tej kolejności wydarzeń, także odczytywanie sygnałów dziecka, że jest głodne, zmęczone.


PROSTE poniżej 4 miesięcy życia dziecka

Maluchy poniżej 4 mies. życia jedzą mniej więcej co 3 godziny 
Autorka ksiązki podkreśla, że nigdy nie powinno się ignorować rozpaczliwego płaczu dziecka. Płacz to jedyna forma komunikacji z nami, dziecko nie płacze z rozpieszczenia czy manipulacji, po prostu czegoś potrzebuje. Czasem owszem, tym czymś jest po prostu przytulenie. 

 Jeśli zmusimy dziecko do "wypłakania się", w końcu przestanie płakać - ale nie dlatego, że powód płaczu jest nieaktualny. Ono po prostu się poddało. I dzięki temu straciło zaufanie do ciebie, że w ogóle kiedyś przyjdziesz. Wkrótce zacznie paradoksalnie płakać jeszcze więcej, szczególnie kiedy znikasz z pola widzenia, ponieważ nie wie, kiedy wrócisz. Trzeba więc zawsze przyjść do dziecka gdy płacze,  

Przydatną wskazówką jest również "karmienie cząstkowe" , które autorka poleca do 8 tygodnia życia. Polega ono na rozbiciu karmienia wieczornego na dwie tury, żeby dziecko miało na noc pelniejszy brzuch i spało dłużej - ok. 18:00 i 20:00 (je wtedy trochę mniej ale częściej) oraz ostatni posiłek przez sen o 22:00 - 23:00.
Można po każdym posiłku (pomijając wieczorne i nocne) zabawić czymś dziecko, by nie zasnęło przynajmniej 15 min (starszym niemowlakom czas zabawy sam się wydłuża naturalnie) . Dzięki temu dziecko nie skojarzy piersi z rytuałem zasypiania. W przeciwnym wypadku będzie myślało, że do zaśnięcia niezbędna jest mu pierś, a co za tym idzie, obudzone w środku nocy będzie się jej domagało nawet, gdy nie jest głodne.
Można do niego mówić, masować nóżki i rączki. Przewijanie pieluchy również działa rozbudzająco, dlatego w ciągu dnia przewijamy po posiłku. Wieczorem i w nocy (jeśli trzeba, bo pielucha jest zabrudzona) możemy robić to przed karmieniem lub między zmianą piersi. 


Typowy dzień noworodka do 8 tygodnia wg planu PROSTE:


Posiłek: 7:00
Rozrywka 7: 45 (w tym zmiana pieluszki po jedzeniu, trochę zabawy, rozmowy)
Sen 8:15  (rytuał snu w innym poście, zajmie około 20min)
Teraz czas dla ciebie 8: 30 (śpisz, w czasie gdy dziecko śpi)


Posiłek: 10:00
Rozrywka 10:45
Sen 11:15
Teraz czas dla ciebie 11:30


Posiłek: 13:00
Rozrywka 13:45
Sen 14:15
Teraz czas dla ciebie 14:30


Posiłek: 16:00
Rozrywka 15:45
Sen 17:15
Teraz czas dla ciebie: 17:30


Posiłek: 18:00 (pierwsze karmienie częściowe),
Rozrywka 19:00 - wieczorem jest to kąpiel, a w nocy ten punkt oczywiscie pomijamy
Sen 19:30  krótka drzemka
Teraz czas dla ciebie 19:30


Posiłek: 20:00 (drugie karmienie częściowe)
Rozrywka - BRAK
Sen 20:00
Teraz czas dla ciebie

Posiłek: 22:00 - 23:00 i jeśli masz szczęście, pośpicie do rana 

Po 8 tygodniu karmienia o 18:00 i 20:00 łączymy w jedno o godz 17:30 - 18:00.
Karmienie przez sen o 23:00 kontynuuj do mniej więcej 7 miesiąca życia, chyba że maluch radzi sobie bez niego szybciej. 

Karmienie przez sen oznacza dosłownie przez sen - podnosimy dziecko jak najdelikatniej, wsuwamy pierś lub butelkę, odruch ssania sam się pojawi.



Jak ćwiczyć koncentrację uwagi i pamięć?

Nasz mózg radzi sobie całkiem nieźle z zapisywaniem danych. Uważa się, że jest w stanie zachować do 2,5 petabajtów informacji - jednak uz...